بررسی روند قیمت موتور آسانسور در یکسال اخیر

متاسفانه در طول سال 1399 ، بدلیل تشدید تحریم های ظالمانه آمریکا و افزایش قیمت دلار ، قیمت مواد اولیه جهت تولید افزایش یافت و قیمت کلیه اجناس را در بازارهای صنعتی و مصرفی افزایش داد. در بازار موتور آسانسور نیز این افزایش قیمت باعث ضرر و زیان بسیاری به بازرگانان متعهد و شرکت های نصب آسانسور  گردید. در این گزارش به عوامل تاثیرگذار بر قیمت موتور آسانسور و چگونگی روند قیمت موتور آسانسور  در یکسال گذشته پرداخته و افزایش قیمت موتور اسانسور را در بین موتورهای ایرانی و موتور اسانسور خارجی بررسی می کنیم.

عوامل تاثیرگذار بر قیمت موتور آسانسور

اما از عواملی که در سال 1399 باعث جهش قیمت های موتور اسانسور در بازار گشت عبارتند از:

• روند افزایش قیمت دلار در سال 1399 و 1400

همانطور که در نمودار مشاهده می شود قیمت دلار از اواسط اردیبهشت ماه 1399 روند افزایش خود را شروع کرده و در مهرماه به بیشترین حد قیمت یعنی 31100 افزایش پیدا کرد. پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا روند نزولی را در پیش گرفت و در اواخر سال 1399 با ادامه روند نزولی تا قیمت 24000 تومان پایین آمد. در پایان همین سال نیز قیمت دلار با 60% افزایش قیمت نسبت به فروردین سال 1399 بسته شد. تقریبا می توان گفت که قیمت دلار در طول سال 1399 به دو برابر قیمت اولیه آن در فروردین ماه 1399 رسید.

در 4 ماه ابتدایی سال 1400 نیز با ادامه سیاست های خوش بینانه و امید به آینده ، دلار در مسیر نزولی قرار گرفت اما در میانه اردیبهشت ماه با توجه به پیش بینی نتایج انتخابات ایران، دلار در بازه قیمتی 24000-25000 تومان قرار گرفت. در این بازه زمانی در عمل تغیر خاصی در نرخ دلار نسبت به اواخر سال 1399 صورت نگرفته است.

• روند صدور مجوز ساخت مسکن در سال 1399 و 1400

بر اساس آمارهای رسمی صادر شده شهرداری و وزارت مسکن در تابستان 1399 بر اساس طرح ” گرد‌آوري اطلاعات پروانه‌هاي ساختماني صادر شده توسط شهرداري‌ هاي كشور ” به موارد زیر می توان اشاره کرد:

• در تابستان سال ١٣٩٩، تعداد ١٣٧٤٣١ واحد مسكوني در پروانه‌ هاي صادرشده براي احداث ساختمان از سوي شهرداري‌ هاي كشور پيش‌‌بيني شده بود كه نسبت به فصل گذشته حدود ٣٤,٥ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود ٣٩.٣ درصد افزایش داشته است.‏ متوسط تعداد واحد مسكوني در هر پروانه‌ي احداث ساختمان ٢.٨ واحد بوده است‌.
• تعداد ٤٩٤٩٢ پروانه‌ احداث ساختمان توسط شهرداري‌ هاي كشور در تابستان ١٣٩٩ صادر شده است كه نسبت به فصل گذشته حدود ٢٩,٠ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ٢٨.٩ درصد افزایش داشته است.
• مجموع مساحت زيربنا در پروانه‌ هاي صادرشده براي احداث ساختمان‌ در تابستان ١٣٩٩ حدود ٢٥٩٥٢ هزار مترمربع بوده است كه نسبت به فصل گذشته ٣٣,٩ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود ٤٦.٠ درصد افزایش داشته است.

این افزایش تعداد مجوز ساخت ساختمان، باعث افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت مواد و مصالح ساختمانی در سال 1399 گشته است.

در سال 1400 و به گزارش ایسنا و بنابر اعلام سایت شهر، شهرداری تهران در لایحه پیشنهادی خود برای بودجه امسال، نگاه ویژه‌ای به درآمدهای حاصل از عوارض یا همان شارژ شهری دارد. برآوردها از اسناد دریافتی و پرداختی تهران در سال آینده نشان می‌دهد، مدیران شهری کسب درآمد ۲۰ هزار میلیارد تومانی را از بخش عوارض ساخت و ساز پیش‌بینی کرده‌اند، رقمی که نسبت به بودجه مصوب امسال چیزی در حدود ۷۰ درصد رشد دارد. این در شرایطی است که بسیاری از ناظران شهری بر این باورند که مدیران شهری نگاه خوشبینانه‌ ای نسبت به روند ساخت و ساز در تهران دارند و بر همین اساس این اعداد و ارقام را در بودجه گنجانده‌اند.  آنان پیش‌بینی کرده‌اند که برآورد پروانه‌های صادر شده در سال ۱۴۰۰ با توجه به روند گذشته، رکود ساخت‌ و ساز و سال انتخابات، در خوش‌بینانه‌ترین حالت همان عدد ۶ هزار و ۵۰۰ خواهد بود.

ممنوعیت واردات موتور آسانسور از سال 1398

در اواخر سال 1398 و با اعلام کردن لیستی بلند بالا از محدودیت های وارداتی و با ممنوع کردن واردات موتور گیربکس خارجی در جهت‌‌ مدیریت تقاضای ارزی و حمایت تولید، قیمت موتورهای آسانسور در بازار روندی صعودی پیدا کرد. این امر که به منظور حمایت از تولید داخلی صورت گرفته بود، اما در عمل به کمبود موتور در صنعت آسانسور و پدید آمدن بازار سیاه و موتورهای تقلبی در بازار گشت. امروزه واردات موتور گیربکس آسانسور تا توان 13 کیلووات از گمرکات کشور ممنوع می باشد.

در ادامه ممنوعیت واردات موتور گیربکس آسانسور و با پیش بینی تعمیم آن به محدودیت واردات موتور گیرلس آسانسور ، انتظار کمبود موتورهای برند خارجی و افزایش قیمت آنها را نیز در سال 1400 خواهیم داشت.

شرایط کرونایی و کمبود مواد اولیه در سرتاسر دنیا

در سال 1399 با شروع و گسترش کرونا در اکثر کشورهای جهان و تعطیلی صنعت ساختمان سازی در اکثر کشورها، بهای فروش برخی اقلام آسانسوری به دلیل کمبود مشتری روند نزولی پیدا کرد. البته این روند نزولی قیمت بیشتر در بیرون از مرزهای ایران تاثیر داشت و به دلیل شرایط تحریم و افزایش قیمت دلار و ممنوعیت واردات در گمرکات ایران تاثیر خاصی در بازار اسانسور ایران ایجاد ننمود.  اما در سال 1400 با ادامه محدودیت ها و شرایط کرونایی حاکم بر بیشتر کشورها، تامین مواد اولیه تولید در بسیاری اقلام صنعتی به مشکل خورد. در صنعت موتور آسانسور نیز با افزایش جهانی قیمت آهن و چدن (بیش از 10% ) و افزایش بهای مس در بازارهای بین المللی با بیش از 20% ، بهای تولید و فروش انواع موتورهای آسانسور تحت تاثیر قرار گرفت. این افزایش قیمت جهانی در صورت پابرجا بودن شرایط تحریم و ادامه روند ممنوعیت واردات به طور قطع بر روند قیمت عرضه موتور آسانسور تاثیر بسزایی خواهد گذاشت.

روند تغیر قیمت موتور آسانسور

موتورهایی که در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته اند مدل هایی از :

آلبرتو ساسی ایتالیا، سیکور ایتالیا، زیلابگ آلمان، مونا درایو چین، موتور ایرانی کوپل و موتور ایرانی بالابان می باشد.

موتور آسانسور 6 نفره گیربکس و گیرلس

با توجه به اینکه اکثر پروژه های اسانسوری در کشور را موتورهای 6 نفره تامین می کنند و ساختمان های مسکونی بیشتر شهرستان ها 4-5 طبقه می باشند، به نوعی قیمت موتورهای 6 نفره ملاک بوده و رقابت سنگینی در بین تولید کنندگان خارجی و داخلی موتور برقرار می باشد. در سالهای اخیر نیز با تولید انبوه موتورهای 6 نفره در داخل کشور، بخش بزرگی از نیاز پوشش داده شده و بازار موتورهای خارجی به سمت کیلووات های بالاتر تغییر کرده است.

با توجه به نمودار نشان داده شده در طول سال 1399 می توان دید که با افزایش قیمت دلار در بازار، قیمت موتورهای اسانسور نیز افزایش داشته است، اما این افزایش قیمت کاملا همسان با افزایش قیمت دلار در همه مدل ها نمی باشد.

موتور های گیربکس ساسی مدل لئو 5.5 کیلووات و سیکور ایتالیا RE16 مدل که با رنگ زرد و سبز در نمودارها مشخص است از ابتدای سال با قیمت های 28 و 22 میلیون تومان شروع شده و در مهرماه با افزایش بیش از 3 برابری به قیمت های 98 میلیون تومان (ساسی لئو) و 84 میلیون تومان (سیکور ایتالیا RE16 ) افزایش پیدا کرده اند. این افزایش قیمت در حالی می باشد که قیمت دلار در ماه 7 به حدود 31000 تومان رسیده بود و افزایش 2 برابری را از اول سال تجربه می نمود. دلیل مهم افزایش قیمت موتورهای اسانسور گیربکس ایتالیایی در آن زمان تغییر قوانین گمرکی و جلوگیری از واردات موتورهای گیربکس در گمرکات بوده است که باعث بالا رفتن هزینه های جاری ترخیص و واردات و پدید امدن بازار سیاه در صنعت آسانسور گشت. در ادامه بررسی نمودارها می توان به وضوح دید که در ادامه سال و بعد از ماههای ابان و آذر با مشخص شدن نتایج انتخابات امریکا و دستور دولت بر خروج کالاها از گمرکات کشور قیمت ها روند نزولی به خود گرفته و تا 30% نسبت به قیمت های ماه مهر و آبان ریزش داشته است.

در این بین موتورهای گیرلس نیز با سوار شدن بر روی موج افزایش قیمت ها افزایشی 3 برابری را در طول سال تجربه کردند که در واقع این افزایش قیمت باعث بالا رفتن هزینه های تمام شده نصابان و آسانسورهای خانگی در بازار داشت. این افزایش قیمت در بازار موتورهای ارزان قیمت تر مانند مونا درایو چین تا سه برابر ( از 20 میلیون تومان در فروردین ماه تا 60 میلیون تومان در آبان ماه) و در موتور گران قیمت آلمانی زیلابگ تا دو برابر (60 میلیون ابتدای سال تا 120 میلیون آبان ماه) تاثیر داشت. در این بین موتورهای گران قیمت به دلیل استقبال کمتر، بازار بیشتری را نسبت به موتورهای ارزان قیمت از دست دادند.

عوامل ذکر شده تاثیر مثبتی در ابتدا بر بازار فروش موتورهای ایرانی در صنعت اسانسور داشت. محدودیت واردات، گران شدن موتورهای خارجی و افزایش تعداد مجوز ساخت مسکن، بازاری بکر و پر سود را نصیب تولید کنندگان ایرانی نمود که این خود باعث  به وجود آمدن تولید کنندگان زیادی در عرصه تولید موتور آسانسور گشت. با رقابتی شدن بازار و جنبه حمایت از مصرف کننده نهایی، اکثر موتورسازان ایرانی از جمله شرکت بالابان صنعت (تولید کننده موتور گیربکس اسانسور MP) با افزایش حداقلی قیمت در فروش محصولات خود ( در حد 2 برابر قیمت دلار) سعی در حمایت و نگه داشتن بازار خود را داشته اند.

در 3 ماه ابتدایی سال 1400 همانطور که در نمودار پیداست یک روند نزولی بسیار ارام در برخی برند های موتور اسانسور پدید آمد. با توجه به محدود شدن قیمت دلار در محدوده قیمتی 24500 تومان و حتی با وجود افزایش قیمت جهانی مواد اولیه، اما به دلیل رکود بازار ساخت و ساز و نبود بازار افزایشی ساخت مسکن در ابتدای سال 1400 ، عملا تغییر قیمت خاصی در فصل ابتدایی سال پدید نیامد. در این هنگام بیشتر موتورسازان ایرانی با پایین آمدن میزان فروششان و بالا رفتن قیمت مواد اولیه با ضررهای سنگین مواجه شده که گاهی نیز به تعطیل شدن کارگاه های تولیدی آنها انجامید. با ادامه کمبود مواد اولیه و افزایش تدریجی قیمت دلار از ابتدای فصل تابستان شاهد افزایش قیمت تدریجی و آرام در قیمت موتور آسانسور خواهیم بود.

موتور آسانسور 8 نفره گیربکس و گیرلس

در سال 1399 موتور های 8 نفره گیربکس و گیرلس نیز همانند مدل های توان پایینتر 6 نفره افزایش قیمت چندین برابری را تجربه کردند.

در این بین موتورهای گیربکس ساسی مدل لئو 7.3 کیلووات و سیکورمدل SH140 با توان 7.4 کیلووات بیشترین افزیش قیمت را با افزایش 3.5 برابری از حدود قیمت 25-30 میلیون تا قیمت 90 و یا 110 میلیون داشته اند و موتورهای گیرلس زیلابگ و سیکور و مونا درایو نیز با 3 برابر افزایش، قیمت های بالایی را در بازار به وجود آوردند. البته در بازار ایران به دلیل وجود اکثر پروژه های 6 نفره و 8 نفره موتورهای با این ظرفیت همیشه کمبود داشته و قیمت ها دارای حباب می باشد.

با توجه به نمودارها می توان دید که قیمت موتورهای گیربکس و گیرلس در انتهای سال تقریبا مشابه و در یک محدوده قیمتی گشته است. به همین دلیل بیشتر پروژه های ساختمانی با موتور گیربکس به موتورهای جایگزین با موتورهای گیرلس تبدیل گشته که حرکت نرم تری را نیز به مصرف کنندگان تحویل می دهد.

در سال 1399 با وجود محدودیت موتورهای 8 نفره ساخت ایران معیار مقایسه مناسبی در اختیار نمی باشد.

در 3 ماه اول سال 1400 نیز اتفاق خاصی در تغییر قیمت موتورها صورت نگرفته است. اما از ابتدای تیرماه قیمت ها با یک شیب آرام در حال افزایش می باشند.

با ادامه روند بالا رفتن قیمت موتورهای گیربکس به صورت مستمر بیشتر پروژه های آسانسوری به استفاده از موتورهای گیربکس ارزان قیمت تر و یا موتورهای گیرلس در همان محدوده قیمت چرخش پیدا می کنند.

موتور اسانسور 13 نفره گیربکس و گیرلس

در مقایسه بین موتورهای 13 نفره نیز همانند دیگر مدل های بررسی شده تناسب 3 برابری در موتورهای گیربکس و گیرلس برقرار است.

تفاوتی که در نمودار قابل مشاهده می باشد به تفاوت قیمت موتور گیرلس زیلابگ 12.1 کیلووات و سیکور گیرلس 12.3 کیلووات می باشد. موتور زیلابگ با افزایش 2 برابری در طول سال و موتور سیکور با افزایش 3 برابری قیمت در طول سال مواجه بوده است که این نشان دهنده وجود حباب بیشتر در قیمت های موتور سیکور می باشد.

همچنین قیمت موتور گیربکس 13 نفره و گیرلس های 13 نفره تقریبا در یک بازه قیمتی می باشد که این امر باعث شده در ساختمان های میان مرتبه 8 تا 10 توقف، محبوبیت های موتورهای گیرلس چندین برابر شود.

نتیجه گیری

در سال 1399 موتورهای اسانسور خارجی افزایشی بیشتر از افزایش نرخ دلار تا 3 برابر را تجربه نمودند که این ناشی از تغییر سیاست های دولت در بحث واردات کالا و ثبت سفارش و ترخیص کالا بوده است. همچنین افزایش مجوزهای ساخت مسکن در کشور نیز باعث بالا رفتن تقاضا برای اقلام و مصالح ساختمانی شد. اما در عین حال موتورهای ساخت داخل نیز به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه افزایشی متناسب با روند رشد دلار داشته اند و توانسته اند در بازار رو به رشد اسانسور جایگاه بهتری را نصیب خود کنند.

در این بین موتورهای گیربکس به دلیل ممنوعیت واردات افزایش 3-4 برابری در طول سال داشته اند که این خود باعث گران شدن اسانسورهای گیربکس در بازار بوده است. موتورهای گیرلس نیز با افزایش 2 تا 3 برابری قیمت ها در طول سال همانند دیگر اقلام بالا رفته اند.

در سال 1400 نیز در ابتدای سال قیمت ها تقریبا در بازار ثابت بوده است اما با افزایش تدریجی قیمت دلار و افزایش قیمت مواد اولیه آهن و مس، شاهد افزایش دوباره قیمت ها با شیبی آرام و مستمر خواهیم بود.

اما این افزایش قیمت ها باعث نزدیکتر شدن قیمت موتورهای گیربکس و گیرلس در ظرفیت های مشابه گشته و باعث استفاده بیشتر از موتورهای گیرلس در پروژه های اسانسوری به جای موتورهای گیربکس شده است. همچنین استفاده از موتورهای ارزان قیمت گیرلس چینی و اروپایی به جای موتورهای گران قیمت آلمانی و استفاده از موتورهای گیربکس و موتور های گیرلس ساخت ایران در توان های تولید شده به جای موتورهای اسانسور خارجی متداول گشته است.