مقدمه ای درباره آسانسور هیدرولیک
یکی از مهمترین تجهیزات مورد استفاده در بسیاری از ساختمان‌ها، آسانسورها هستند که برندهای مختلفی به دنبال طراحی و ساخت با کیفیت‌ترین قطعات آسانسور هستند که این امر در قیمت نهایی آسانسورها نیز تأثیرگذار است؛ امروزه آسانسورهای هیدرولیک توانسته‌اند برتری خود را نسبت به آسانسورهای کششی اثبات کنند؛ بنابراین در پروژه‌های زیادی از آن‌ها استفاده می‌شود. در این‌جا قصد داریم که شما را با ساختار آسانسور هیدرولیک و قطعات به کار رفته در آن آشنا سازیم تا خریدی آگاهانه و مناسب داشته باشید.
نحوه کار آسانسور هیدرولیک
در ساختار آسانسورهای هیدرولیک به جای موتور از شفت جک استفاده شده است که پمپاژ روغن توسط قطعه‌ای به نام پاوریونیت به حرکت در‌می‌آید که این امر باعث افزایش طول جک و حرکت کابین آسانسور به سمت بالا می‌شود و حرکت آسانسور هیدرولیکی به سمت پایین نیز بدین شکل است که پاوریونیت فشار پشت روغن را قطع می‌کند و روغن‌های پمپاژ شده به داخل پاوریونیت برمی‌گردند و کابین آسانسور با کمک وزن وارده بر سر جک و جاذبه زمین به سمت پایین حرکت می‌کند؛ بنابراین آسانسور هنگام پایین آمدن نیازی به روشن شدن موتور ندارد که این امر باعث صرفه‌جویی در مصرف برق نیز می‌شود
مزایا آسانسور هیدرولیکی
- آسانسور هیدرولیکی فضای کمی را اشغال می‌کند و درصد خرابی قطعات آن بسیار کم است.
- طراحی ساده آسانسورهای هیدرولیکی سبب افزایش راندمان آن‌ها شده است.
- این آسانسور به دلیل داشتن مکانیسم هیدرولیکی در حرکت، امنیت بسیار بالایی دارد.
- این آسانسور از نظر هزینه بسیار مقرون‌به‌صرفه است.
قطعات آسانسور هیدرولیکی
آسانسورهیدرولیکی از قطعات و اجزای گوناگونی تشکیل شده است که این قطعات تأثیر بسزایی در عمر و عملکرد آسانسور دارند که در این‌جا شما را با برخی از قطعات آسانسورهیدرولیکی آشنا می‌کنیم:
- جک آسانسور هیدرولیکی
در ساختار آسانسور هیدرولیک یك سیلندر و یك پیستون، باعث حرکت قطعه‌ای به نام جک می‌شوند و فشار روغن به پیستون باعث ایجاد نیرو شده و این نیرو سبب حرکت کابین می‌شود. محل نصب جک می‌تواند در کنار یا در زیر کابین آسانسور باشد و در کابین‌های بزرگ می‌توان در کنار کابین از دو جک مستقیم یا غیرمستقیم استفاده کرد.
جک هیدرولیک از لحاظ نوع باز شدن به دو دسته تقسیم می‌شود:
جک هیدرولیک یک مرحله‌ای که به‌دلیل هزینه کم آن کاربرد بسیار زیادی دارد که از آن در آسانسورهای هیدرولیکی معمولی استفاده می‌شود.
جک هیدرولیک چند مرحله‌ای که از آن در مکان‌هایی که ارتفاع رفت و برگشت زیاد است یا محدودیت در حفر چاه وجود دارد، استفاده می‌شود و اجزاي اصلي جک هيدروليک عبارتند از: پیستون، صفحه نگهدارنده و سیلندر که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
- سیلندر
استوانه‌ای که در جک آسانسورهیدرولیک وجود دارد، سیلندر است که سیلندرها از فولاد ضدزنگ ساخته می‌شوند در بالای سیلندر یک برآمدگی وجود دارد که برای نگهداری روغن کاربرد دارد و سطح داخلی آن صاف است و در برابر فشارهای وارده و خوردگی مقاومت بالایی دارد.
- پیستون
استوانه فولادی و داخلی جک آسانسور هیدرولیکی، پیستون است که قسمت انتهائی آن به کابین وصل می‌شود و بر اثر فشار روغن سبب حرکت کابین می‌شود که پیستون نسبت به فشارهای ایجاد شده توسط بارهای استاستیکی و دینامیکی مقاومت بسیار بالایی دارد.
- صفحه نگهدارنده
نوع و میزان ضخامت صفحه نگهدارنده به نوع جک آسانسور هیدرولیکی و قرارگیری آن بستگی دارد که کار اصلی آن انتقال فشار بارهای استاتیکی و دینامکی به کل سازه‌های ساختمان است.
- کاراسلینک
کاراسلینگ که به‌عنوان فریم نگهدارنده کابین آسانسور هیدرولیکی شناخته می‌شود که متناسب با ظرفیت بار از جنس ورق‌های آهنی طراحی و ساخته می‌شود که کارسلینگ‌های با کیفیت بالا، اتصالات قابل دمونتاژ و مونتاژ را نیز دارند.
کاراسلینک در ابعاد استاندارد و مدل‌های پیتلس، یک طرفه و دوطرفه ساخته می‌شود که اگر در ساخت آسانسور هیدرولیک، از سیستم کاراسلینگ استفاده شده باشد برای راه‌اندازی آن نیاز به یک جفت ریل است که این موضوع باعث کاهش هزینه‌های نصب آسانسور می‌شود که از اجزای مهم به کار رفته در کاراسلینک می‌توان به پاراشوت و کفشک اشاره کرد که آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
- پاراشوت
پاراشوت به‌عنوان ترمز ایمنی آسانسورهیدرولیکی شناخته می‌شود و مهمترین قطعه ایمنی کارسلینگ است که به‌گونه‌ای طراحی شده است که درصورت پاره شدن سیم‌های بکسل و شکستن قطعات داخلی گیربکس، کارسلینگ روی ریل‌ها قرار گرفته و مانع از سقوط آسانسور می‌شود.
- کفشک
کفشک‌های مورد استفاده در آسانسور هیدرولیک وظیفه هدایت کابین آسانسور و وزنه تعادل را بر عهده دارند کفشک آسانسور یک واسط بین یوک و ریل است که به بخش پایینی و بالایی کابین وصل می‌شود که از انواع کفشک می‌توان به کفشک‌های لغزشی، کفشک ثابت و کفشک غلتکی اشاره کرد که حرکت یکنواخت و بدون لرزش آسانسور هیدرولیکی به کیفیت مناسب کفشک و صاف بودن ریل‌ها بستگی دارد.
- تابلوی فرمان آسانسور
تابلو فرمان، به‌عنوان مرکز پردازش و کنترل قطعات آسانسور شناخته می‌شود که کارکرد موتور و تمامی قطعات الکترونیکی به دستورات تابلو فرمان بستگی دارد و تابلوی فرمان آسانسور هیدرولیکی در بالای محور آسانسور قرار می‌گیرد.
تابلوی فرمان سیگنال را از کنترل‌های هر طبقه گرفته و آن را به حرکات موتور، به سمت بالا یا پایین تبدیل می‌کند و هنگامی که کابین آسانسور هیدرولیکی به طبقه موردنظر می‌رسد، واحد کنترل، سیگنالی دریافت می‌کند که کابین آسانسور را متوقف کرده و امکان ورود یا خروج کاربران را می‌دهد از انواع تابلو فرمان می‌توان به تابلو فرمان دوسرعته و تک‌سرعته اشاره کرد که در تابلو فرمان دوسرعته حرکت و توقف آسانسور بسیار روان بوده و مسافر متوجه حرکت آسانسور نمی‌شود.
- ضربه‌گیر یا بافر
ضربه‌گیر آسانسور هیدرولیکی در چاهک آسانسور روی یک سکوی فلزی یا بتنی قرار می‌گیرد که ضربه‌گیر آسانسور هیدورلیک به منظور جلوگیری از توقف ناگهانی كابین و ایجاد وزنه تعادل در انتهای مسیر حركت کاربرد دارد که از انواع ضربه‌گیر می‌توان به ضربه‌گیر هیدرولیکی، ضربه‌گیر لاستیکی و ضربه‌گیر پلی اورتان اشاره کرد.
- ریل‌های راهنما
ریل‌های آسانسور سایز‌های گوناگونی دارند و از جنس فولاد طراحی و ساخته می‌شوند و مقطع آن‌ها به شکل T است ریل‌ها در آسانسور هیدرولیکی وظیفه هدایت حرکت کابین را دارند و کابین آسانسور با کمک کفشک و یوک در مسیر ریل‌ها حرکت می‌کند؛ ریل‌های آسانسور از لرزش کابین جلوگیری می‌کنند؛ همچنین وظیفه حفظ ایمنی حرکت کابین را نیز برعهده دارند؛ زیرا پاراشوت بر روی این ریل‌ها شروع به کار می‌کند از دیگر وظایف این ریل‌ها می‌توان به نگهداری و توقف کابین در جهات عمودی اشاره کرد.
- گاورنر
گاورنر یک نوع ترمز الکتریکی و مکانیکی است که به‌عنوان تنظیم کننده سرعت شناخته می‌شود که موقعیت آن در بالای چاه آسانسور و در نزدیکی فلکه کشش است و عملکرد گاورنر این است که هرگاه کابین آسانسور در حال سقوط یا حرکت با سرعتی بیش از حد مجاز شده باشد باعث توقف کامل کابین آسانسورهیدورلیکی می‌شود که این قطعه توانسته است جان افراد بسیاری را نجات دهد.
پاوریونیت به‌عنوان پاورپک یا پمپ یونیت نیز شناخته می‌شود. در آسانسور هیدرولیکی یکی از بخش‌های مهم جهت تولید نیروی محرکه آسانسور و ایجاد فشار بر روغن برای حرکت جک است که از اجزای آن می‌توان به مخزن انتقال روغن، موتور، پمپ و مجموعه شیرها اشاره کرد. که در ادامه نگاهی کوتاه به بخش‌های مختلف پاوریونیت می‌اندازیم:
- موتور
هسته اصلی تأمین قدرت در پاوریونیت آسانسور هیدرولیک موتور است که عملکرد آن بدین شکل است که برای انتقال کابین آسانسور، نیروی محرکه کششی را فراهم می‌کند که از شاخص‌های مهم در انتخاب موتور می‌توان به توان موتور، سرعت گردش، ولتاژ و شدت جریان آن اشاره کرد که موتورهای مورد استفاده در آسانسور هیدرولیک به ۲ دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
موتورهای هیدرولیک غوطه‌ور در روغن
موتورهای هیدرولیک غوطه‌ور در روغن درون تانک روغن پاوریونیت قرار می‌گیرند که قرارگیری موتور در روغن، باعث خنک‌سازی موتور، کاهش لرزش‌های موتور، کارکرد آرام و مصرف کم انرژی برق می‌شود.
موتورهای هیدرولیک خشک
موتورهای هیدرولیک خشک خارج از تانک روغن، در بالا یا کنار مخزن پاوریونیت قرار می‌گیرند که از مزیت‌های مهم این نوع موتور می‌توان به کارکرد آن در برق تک‌فاز و سه‌فاز اشاره کرد.
- مخزن
مخزن، محل نگهداری روغن مورد نیاز برای حرکت کابین آسانسور هیدورلیکی است که کلیه اجزای پاوریونیت در داخل یا روی آن قرار می‌گیرند؛ بنابراین مخزن نقش بدنه پاوریونیت را دارد؛ بنابراین باید استحکام کافی داشته باشد.
- پمپ
پمپ هیدرولیک توان خود را از موتور دریافت کرده و به توان هیدرولیکی تبدیل می‌کند و نیروی محرکه لازم را برای حرکت کابین به سمت بالا فراهم می‌کند که از انواع آن می‌توان به پمپ پره‌ای، اسکرو و دنده‌ای اشاره کرد که از پمپ‌های هیدرولیک اسکرو برای آسانسورهای هیدرولیکی استفاده می‌شود و این نوع پمپ قابلیت خودکار دارد و به دو گروه تک‌محور و چند‌محور تقسیم‌بندی می‌شود و به دلیل کم صدا بودن، در ساختمان‌های مسکونی کاربرد زیادی دارد.
- شیرهای هیدرولیکی
شیرهای هیدرولیکی که در بخش بالایی پاوریونیت قرار می‌گیرند وظیفه کنترل عبور روغن به جک را برعهده دارند که بسته به نوع و ساختار کلی آسانسور هیدرولیکی روند فعال شدن آن‌ها متفاوت است که در متن زیر انواع آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
- شیر راپچرولو
این شیر که با نام «شیر اطمینان» و «شیر ترکیدگی» نیز شناخته می‌شود مهمترین قسمت جک است که بر روی سیلندر جک قرار می‌گیرد. شیر ایمنی رابط بین جک و شلنگ هیدرولیک است که با کمک شیر راپچرولو روغن به جک وارد یا خارج می‌شود.
در آسانسور هیدرولیک مستقیم یا غیرمستقیم، استفاده از راپچرولو برای ایمنی دستگاه ضروری است این شیر حجم روغن ورودی را کنترل می‌کند و در زمانی که جریان برگشت روغن بیش از حد مجاز باشد از فرود ناگهانی جک آسانسور هیدرولیکی جلوگیری می‌کند.
- شیر شوک‌گیر
کارکرد این شیر از بین بردن شوک‌های بوجود آمده هنگام حرکت یا توقف کابین آسانسورهیدرولیکی است که غلظت و درجه حرارت روغن در عملکرد آن اثر نمی‌گذارد بلکه با کنترل فشار ایجاد شده توسط پمپ، مانند یک شیر کنترلی کار می‌کند.
- شیرهای کنترل
شیر کنترل اجازه ورود روغن از سمت پمپ به جک را برای حرکت کابین آسانسور هیدرولیکی به سمت بالا و پایین را می‌دهد؛ همچنین تغییراتی را در سرعت حرکت آسانسور برای ایجاد کیفیت مناسب برای حرکت فراهم می‌آورد.
- شیرهای قطع و وصل
مکان قرارگیری شیرهای قطع و وصل در بالای پاوریونیت است که شیرهای قطع و وصل در مسیر خروجی تانک روغن قرار می‌گیرند و در زمان تعمیر قسمت‌های مختلف آسانسور هیدرولیکی جریان روغن را قطع می‌کنند.
- شیر سلونوئیدی اضطراری
شیر سلونوئیدی اضطراری که با باطری کار می‌کند در زمان قطع شدن برق کاربرد دارد و باعث می‌شود که کابین آسانسور به سمت پایین بیاید و آن‌جا متوقف شود.
- شیرهای تناسبی
روند کار شیرهای تناسبی این است که میزان جابه‌جایی دریچه عبور روغن را کنترل کرده و حرکت سیلندر را کم یا زیاد می‌کنند و هنگامی که این شیر در حالت Close loop قرار بگیرد سبب افزایش سرعت بالابر، حرکت نرم و توقف دقیق کابین در تراز طبقه می‌شود.
- شیر اضطراری برق
با فعال کردن شیر اضطراری برق در مواقع اضطراری مانند گیر کردن افراد در کابین آسانسورهیدرولیکی، باعث هدایت کابین به تراز طبقه پایین‌تر می‌شود.
سخن پایانی
ما در این مقاله مطالبی را درباره ساختار آسانسور هیدرولیکی و مزایای آن ارائه دادیم و در ادامه قطعات به کار رفته در این مدل آسانسور را معرفی کردیم امیدواریم که اطلاعات خوب و مفیدی را در اختیار شما قرار داده باشیم.
